Showcase
Visvoer en vaccins testen op mini-darmen van kweekvissen
Immunologen van Wageningen University & Research kweken mini-darmen uit de stamcellen van onder meer karpers en zebravissen. De minidarmen helpen om gezond en duurzaam visvoer te ontwikkelen. Met deze stamceltechnologie kunnen de onderzoekers bovendien zien of het werkt om vaccinatie tegen infectieziekten via het voer toe te dienen.
In Nederland worden onder meer paling, meerval en yellowtail kingfish gekweekt. Deze vissen groeien weliswaar op in een afgezette omgeving, maar zin toch gevoelig voor infecties. Binnen Next Level Animal Sciences bestudeert Sylvia Brugman met collega’s welke bacteriën en voedingscomponenten darmschade of een ontsteking veroorzaken bij vissen.
We stellen mini-darmen van vissen bloot aan voedingscomponenten en bacteriën en kijken of de darmwandcellen reageren.
Darmgezondheid bij vissen
Brugman: ‘We stellen de mini-darmen van vissen bloot aan verschillende voedingscomponenten en aan bacteriën. Via een microscoop en genexpressietechnieken kunnen we zien of de darmwandcellen reageren. Daarnaast kijken we wat er gebeurt als we enkele genen in de darmwandcellen uitschakelen met behulp van de gene editing techniek CRISPR-Cas9. Want mutaties in bepaalde genen verhogen het risico op het krijgen van een darmontsteking. Hiermee vergaren we fundamentele kennis over welke processen een rol spelen bij het behouden van een goede darmgezondheid.’
Duurzaam visvoer
‘Vroeger kregen kweekvissen vooral vismeel te eten, maar het is niet duurzaam om vis aan vissen te voeren’, zegt vergelijkende immunoloog Maria Forlenza. ‘Om beter voer voor kweekvissen te vinden, doen onderzoekers van de Aquacultuur en Visserij groep onderzoek naar wat andere voercomponenten zoals insecten of plantcomponenten doen met de darmwand van verschillende vissoorten. De mini-darmen produceren slijm, net als echte darmen. We kunnen daardoor direct meten in hoeverre voercomponenten de slijmproductie beïnvloeden en of ze de darmwand beschadigen.’
We gaan vaccinaties toedienen via het water en voer en kijken of ze door de darmwand van de vis komen.
Vaccins via water en voer
Maria Forlenza neemt de mini-darmen ook nog met een ander doel onder de loep: zij wil de mini-darmen gebruiken om te screenen welke DNA en RNA vaccins die ze heeft ontwikkeld, mogelijk toe te dienen zijn via het water of via voeding. ‘Vaccineren met injecties is stressvol voor vissen en erg tijdrovend omdat je alle vissen moet vangen. We gaan vaccinaties tegen infectieziekten bij vissen toedienen via het water en voer en kijken of ze door de darmwand heenkomen.’
Om te zorgen dat ze niet verteerd worden in de maag moet een extra laagje ze beschermen. ‘De mini-darmen zijn transparant, hierdoor kan ik heel direct, met een microscoop, de opname van deze beschermde vaccins bestuderen’, legt Maria Forlenza uit. ‘Door mini-darmen te gebruiken hebben we veel minder proefdieren nodig voor de eerste screening.’ Brugman vult aan: ‘Door ons onderzoek hopen we een steentje bij te dragen aan kennis over en de gezondheid van kweekvissen wereldwijd.’