WUR-spin-offs op F&A Next: Scope Biosciences en Rival Foods

Op het eerste gezicht lijken ze heel verschillend. Scope Biosciences maakt diagnostische tests op basis van CRISPR-Cas-technologie en heeft een laboratorium en kantoor op de Wageningen Campus. Rival Foods maakt gezonde plantaardige vleesvervangers vanuit Amersfoort en een productielocatie in het Brabantse Geldrop. Wat beide bedrijven gemeen hebben, is dat ze in 2019 als spin-off van Wageningen University & Research begonnen zijn. In de afgelopen twee jaar haalden ze miljoenen aan investeringen binnen om hun bedrijf verder te laten groeien. Welke uitdagingen komen zij tegen bij het opschalen van hun productie?

Bij beide bedrijven gaat het gesprek eerst terug naar hoe het allemaal begon. Voor Niek Savelkoul van Scope Biosciences was dit toen hij samen met hoogleraar microbiologie John van der Oost een nieuwe CRISPR-Cas techniek toepaste voor het ter plekke detecteren van ziekteverwekkers in agrifood en de gezondheidszorg. Met intellectueel eigendom – ontwikkeld samen met WUR - haalde hij vervolgens fondsen binnen om een laboratorium op te zetten en personeel aan te nemen. De productnaam werd scopeDx.

Opschalen in klein lab

Scope Biosciences heeft de beschikking over een laboratorium, dat zij vonden bij start-upbroedplaats Plus Ultra I. ‘Wij zijn gespecialiseerd in het maken van reagentia, dus de buisjes met vloeistof,’ legt Savekoul uit. ‘Die kun je gebruiken in handzame apparaten, bijvoorbeeld voor een plantveredelaar die op een groeilocatie staat. Of juist in grote apparaten die al in een ziekenhuis staan. Die reagentia maken we volledig zelf, de apparaten niet. We hebben dus voorlopig nog ruimte om verder op te schalen.‘

De stap maken van een lab in een universiteit naar een eigen locatie bleek nog wel een uitdaging. Savekoul: ‘Je denkt dan snel te kunnen beginnen, maar het duurt lang voordat je alles in huis hebt en het lab draait. Het is echt pionieren en doorgaan tot alles werkt’ Sindsdien richt hij zich met een team van, op dit moment, tien mensen op een steeds breder aanbod aan testen. ‘Of je nu een test voor COVID of voor een tomatenvirus maakt, het proces is voor 99 procent hetzelfde. Dat scheelt enorm bij het opschalen.’

Producten en machines bouwen

De kipfilets van Rival Foods zijn al bij de eerste fijnproevers op het bord beland. Ook daar ging een hele reis aan vooraf. Die begon bij het promotieonderzoek van Birgit Dekkers aan WUR, waarin zij een nieuwe techniek ontwikkelde om vleesvervangers te maken. ‘Geen ongezonde vegetarische hamburgers, maar een plantaardige biefstuk of tonijnsteak met de structuur van spierweefsel. Ze zijn bovendien veel gezonder, dus met weinig zout en vet.’

De eerste periode was Rival Foods gevestigd op de Wageningen Campus. Ze deelden hun kantoor zelfs een tijdje met Scope Biosciences. Dekkers: ‘Wij hadden al snel meer ruimte nodig, want wij ontwikkelen zowel de producten als de machines om ze te maken.’ Dankzij investeringen kon Rival Foods een pand in Amersfoort betrekken en onlangs is het bedrijf begonnen met het inrichten van een oude vleesfabriek voor grootschalige productie. ‘We gaan daar 100 tot 400 ton vleesvervangers op jaarbasis produceren’, verwacht Dekkers.

Eerst proeven, dan geloven

De producten gaan eerst naar restaurants, later naar supermarkten. Een uitdaging volgens Dekkers is het verkopen van iets heel nieuws: een plantaardig spierproduct. ‘Veel consumenten willen wel meer plantaardig eten, maar vinden de structuur of smaak van bestaande vleesvervangers niet goed genoeg. Bovendien speelt mee hoe gezond het product is. Mensen zijn daarom vaak eerst sceptisch en dat merk ik ook in gesprekken met restaurants. Maar als ze geproefd hebben, dan zijn ze om. En koks zijn enthousiast omdat ze er veel creatiever mee kunnen koken dan met een standaard vleesvervanger.’

Samenwerken met onderzoekers

Beide bedrijven werken samen met onderzoekers. Savekoul gebruikt de nieuwe kennis die daaruit voorkomt voor validatie en voor meer fundamentele kennis. ‘Bij WUR is ontzettend veel kennis te vinden over CRISPR-Cas, en ziekteverwekkers in agrifood. We blijven dus samenwerken met verschillende kenniseenheden van WUR.’ Uiteindelijk wil hij het aantal toepassingen in de diagnostiek verder uitbreiden.

Ook Dekkers houdt de contacten met WUR warm om de producten en machines van Rival Foods verder te ontwikkelen. Bovendien kijkt ze, met onderzoekers en leveranciers, naar plantaardige eiwitten van Europese bodem, zodat de soja die het bedrijf gebruikt niet meer van ver hoeft te komen. ‘De tuinboon past nu nog niet bij een kipproduct vanwege de bijsmaak, maar ik verwacht dat dit gaat veranderen.’

F&A Next is voor Scope Biosciences en Rival Foods een plek om ervaringen uit te wisselen en hun netwerk uit te breiden. Het is voor bezoekers ook mogelijk om een plantaardig stukje kip te proeven tijdens het evenement.